1. Phương pháp Shadowing là gì?

Phương pháp Shadowing, dịch thuần Việt “cái bóng”, là một phương pháp học ngôn ngữ được nghiên cứu và phát triển bởi Giáo sư gốc Mỹ Alexander Arguelles. Phương pháp này khá đơn giản, bạn chỉ cần nhại lại các âm, ngữ điệu và cách người bản xứ nhấn nhá trong các đoạn âm thanh có sẵn. 

Điều đáng chú ý nhất trong phương pháp này chính là người nghe nhắc lại gần như đồng thời với người nói, thay vì chờ người nói hoàn thành hết một câu, một đoạn mới nhại theo. Đồng thời, người nghe cần bắt chước giống với cách người nói phát âm, ngắt nghỉ, luyến láy và nhấn mạnh nhất có thể, nhằm rèn luyện tư duy phản xạ tự nhiên, nhanh chóng.  

2. Lợi ích của phương pháp Shadowing?

2.1. Phát âm chuẩn xác

Một trong những lý do hàng đầu khiến cho người học gặp khó khăn trong việc phát âm tiếng Anh chính là cách người bản xứ kết hợp sử dụng môi, răng, cổ họng và lưỡi khác hoàn toàn với tiếng Việt. 

Vì vậy, việc nhại theo cách phát âm của người bản xứ trong phương pháp Shadowing chính là người học đang tập quen dần với các quy tắc phát âm khác biệt đó của tiếng Anh. Shadowing đòi hỏi bạn cần lắng nghe kỹ càng cách người nói phát âm và lặp lại chính xác những gì đã nghe được. Dần dần nếu áp dụng phương pháp này trong thời gian dài, bạn sẽ có thể hình thành phản xạ tự nhiên và phát âm chuẩn xác các từ, cụm từ tiếng Anh như người bản xứ. 

2.2. Cải thiện ngữ điệu

Bắt chước cách giao tiếp của người bản xứ chính là phương pháp cải thiện ngữ điệu hiệu quả. Trong tiếng Anh, phát âm chuẩn thôi là chưa đủ. Người học muốn nói tiếng Anh tự nhiên, lưu loát như người bản xứ còn phải biết cách sử dụng ngữ điệu đúng. Ngữ điệu là yếu tố không thể thiếu giúp truyền tải chính xác thông điệp mà người nói muốn gửi gắm và bộc lộ chân thực sắc thái trong lời nói. Chẳng hạn, trong câu hỏi tiếng Anh thì người nói cần nâng cao giọng ở cuối câu. 

2.3. Giao tiếp trôi chảy, tự nhiên

Việc nhại lại gần như đồng thời với người nói trong phương pháp Shadowing có tác dụng hình thành phản xạ, tư duy nhanh nhạy khi nói. Điều này cực kỳ hữu ích đối với những người mong muốn rèn giũa kỹ năng nói. Đồng thời khắc phục thói quen dịch qua lại giữa tiếng mẹ đẻ và tiếng Anh – rào cản lớn nhất khiến người Việt khó có thể giao tiếp tiếng Anh một cách trôi chảy. 

3. Thực hành phương pháp Shadowing như nào cho chuẩn? 

Bước 1: Làm quen với transcript

Bước đầu tiên bạn cần làm khi thực hành phương pháp Shadowing chính là làm quen với transcript – bản ghi chép lại toàn bộ đoạn hội thoại trong clip. Bạn cần tra tất cả những từ chưa biết cách phát âm trong transcript trên các từ điển chính thống như Cambridge Dictionary hay Oxford Dictionary, nghe âm thanh đọc mẫu của từng từ và bắt chước theo sao cho có thể phát âm chính xác tất cả các từ đó.

Bước 2: Lắng nghe chủ động

Sau khi đã nắm được cách phát âm của tất cả các từ trong transcript, nhiệm vụ tiếp theo của bạn là lắng nghe clip chủ động từ đầu đến cuối để làm quen với giọng đọc, cách người nói phát âm từng từ. Mặc dù đã luyện tập phát âm các từ trước đó nhưng nếu người người nói sử dụng các kỹ thuật như nuốt âm, nốt âm hay kết hợp với ngữ điệu thì cũng sẽ gây khó khăn trong quá trình nghe, đòi hỏi người nghe cần tập quen trước khi có thể nghe được toàn bộ bài. 

Bước 3: Luyện tập từng câu theo tốc độ chậm

Trong lần nghe lại thứ hai này, bạn điều chỉnh bài nghe ở tốc độ chậm 0.75 để có thể nghe rõ và dễ dàng bắt kịp với bài nghe hơn. Đặc biệt, đoạn thoại nói đến đâu thì bạn cần nhại lại ngay đến đó, chú ý phát âm chính xác và bắt chước ngữ điệu của người nói trong đoạn thoại. Đây chính là mức độ căn bản nhất của phương pháp Shadowing. 

Bước 4: Tăng tốc độ luyện tập

Sau đó, hãy chuyển bài nghe về tốc độ chuẩn 1.0 để thực hành nhại lại cho nhuần nhuyễn và luyện tập đến khi bạn có thể nói trôi chảy mà không cần nhìn vào transcript. Chú ý bắt chước theo ngữ điệu, cách nhấn mạnh của người nói để có thể giao tự nhiên, trôi chảy như người bản xứ. Tuy nhiên, bắt chước thôi là chưa đủ, bạn còn cần ghi âm lại quá trình tập luyện của bản thân để so sánh với bản gốc, tìm ra những điểm phát âm chưa chuẩn xác và cải thiện trong những lần luyện tập sau đó. 

Bước 5: Duy trì đều đặn

Để có thể giao tiếp thành thạo thông qua phương pháp Shadowing, bạn cần duy trì thói quen luyện tập thường xuyên, đều đặn. Sau khi thực hành nhuần nhuyễn với clip này, hãy chuyển sang áp dụng tương tự với các clip khác để kỹ năng nói được cải thiện nhanh chóng. Chỉ cần duy trì như vậy 30 phút mỗi ngày, tiếng Anh của bạn chắc chắn sẽ chạm đến tầm cao mới. 

4. Các lưu ý để thực hành phương pháp Shadowing hiệu quả

Dưới đây là 3 điều người học cần lưu ý để thực hành phương pháp Shadowing chính xác, hiệu quả nhất: 

• Nghe trước: Trước khi đọc bản transcript, bạn có thể nghe đoạn hội thoại trước vài lần để làm quen với âm thanh, từ ngữ mà không cần quá chú tâm đến ý nghĩa. Điều này sẽ giúp bạn có những hình dung ban đầu về chủ đề chung của bài nghe. 

• Đọc nhẩm: Về việc lặp lại theo lời người nói, đừng quá bắt ép bản thân phải nhại chính xác từng câu, chữ trong những lần bắt chước đầu tiên. Thay vào đó, bạn có thể đọc nhẩm theo nếu không thể bắt kịp tốc độ. Quan trọng nhất là cần duy trì, rèn giũa ngữ điệu cho giọng nói của bạn. Ngay cả những người đã thực hành phương pháp Shadowing trong một khoảng thời gian dài cũng thường xuyên bị vấp khi tập quen với một đoạn âm thanh mới. 

• Lựa chọn bài nghe phù hợp: Ngoài ra, bạn nên lựa chọn những chủ đề bài nghe phù hợp với trình độ và sở thích để không bị chán nản trong quá trình ôn luyện. Chẳng hạn, nếu bạn hứng thú với phim ảnh, bạn có thể lựa chọn các bộ phim thuộc thể loại ưa thích để thực hành phương pháp Shadowing.

1. Dictation là gì?

Dictation là phương pháp luyện nghe tiếng Anh hết sức hiệu quả mà nói nôm na là luyện nghe và chép chính tả. Nhiệm vụ của bạn cũng đúng như tên gọi của phương pháp chính là lắng nghe những đoạn audio, những bản tin ngắn và chép lại những gì mình được nghe một cách chi tiết nhất, chính xác nhất có thể.

Nói thì đơn giản nhưng để thực hành thì đòi hỏi sự kiên trì và quyết tâm cao độ. Tuy nhiên, nếu làm tốt, bạn sẽ cải thiện khả năng nghe thần tốc và không “ngán” bất kỳ một bài thi nghe nào kể cả IELTS Listening.

Phương pháp dictation cũng được áp dụng rất nhiều trong các khoá học của những trường Anh ngữ tại Philippines. Đó có thể là trong những lớp nhóm luyện nghe hoặc những lớp tự chọn buổi tối của họ.

2. Tại sao nên luyện nghe tiếng anh bằng phương pháp Dictation?

Có rất nhiều lợi ích của việc nghe chép chính tả mà bất kỳ người học tiếng Anh nào cũng thấy cần thiết.

Tăng cường khả năng nghe: Đây là điều hiển nhiên, dễ thấy nhất sau một khoảng thời gian bạn áp dụng phương pháp luyện nghe tiếng Anh Dictation. Tai của bạn sẽ “bắt nhịp” với từ vựng nhanh hơn, quen với tốc độ nói của bản ngữ hơn.

Nói tốt hơn: Hiệu ứng của việc nghe tốt, hiểu được cách nhấn nhá giọng của người bản ngữ là bạn sẽ nói tốt hơn vì bạn hiểu ứng với những hoàn cảnh đó, câu văn đó, người bản ngữ sẽ nói như thế nào. Ngoài ra, cả phát âm cũng sẽ được hoàn thiện nếu bạn chịu khó bắt chước một cách cẩn thận.

Mở rộng vốn từ vựng: Bạn sẽ nghe được rất nhiều từ vựng mới, rất nhiều cách sử dụng collocation, những thành ngữ trong từng ngữ cảnh khác nhau... bổ sung cho bản thân một lượng từ vựng đáng kể và đồng thời cũng ghi nhớ lâu dài hơn vì bạn phải nghe đi nghe lại nhiều lần.

Dễ thực hiện: Bạn không cần người học cùng, không cần thiết bị, tài liệu phức tạp. Tất cả những gì bạn cần là một nơi yên tĩnh, một đoạn nghe có sẵn script hoặc có chế độ bật English sub. Vậy là đủ!

3. Các bước luyện nghe Dictation

Để luyện Listening bằng phương pháp Dictation thì chúng ta có năm bước quan trọng như sau:

3.1 Chọn nguồn để luyện nghe
Với những bạn lần đầu thử sức, mới luyện nghe hay trình độ căn bản thì đừng chọn những đoạn video quá dài mà hãy chọn những đoạn khoảng 3 phút. Quan trọng hơn hết là lĩnh vực mà bạn chọn cũng nên “vừa sức”. Hơn hết, tất cả đều phải có Script/ English sub đi kèm vì nếu không, bạn sẽ khó mà kiểm tra được mức độ đúng sai của mình.

3.2 Trong khi luyện nghe

Chọn nơi yên tĩnh, không bị quấy nhiễu, tập trung toàn bộ ý chí vào bài nghe. Bạn cũng đừng nghe quá dài. Hãy pause đến khi bạn viết xong câu mình vừa nghe rồi mới tiếp tục.

Thông thường, bạn nên nghe 2-3 lần. Lần đầu là mang yếu tố nhận diện. Lần 2 là tập trung vào những đoạn khó nghe nhất. Lần 3 là mang tính chất kiểm chứng lại những gì mình đã nghe, đồng thời bạn cũng check xem liệu bạn đã viết đúng chính tả chưa, có bỏ quên “s” ở những danh từ số nhiều không?... Dù bạn không nghe rõ ràng lắm nhưng bạn hoàn toàn có thể phân tích câu để chỉnh sửa. Đây cũng là cách rèn tư duy ngôn ngữ cho bạn.

3.3 Kiểm tra kết quả

Sau khi nghe từ 2-3 lần, bạn có thể dò lại với Script. Nếu tỷ lệ trên 80% đúng thì chúc mừng bạn, bạn có thể chuyển sang những chủ đề khó hơn, phức tạp hơn, dài hơn. Nhưng nếu không thì bạn biết mình cần phải lựa chọn những tài liệu như thế nào để phù hợp cho mình trong lần nghe chép chính tả tiếp theo.

Bạn nên nhớ rằng, não bộ của bạn sẽ dễ nhận ra một từ nếu từ đó quen thuộc với bạn vì vậy nếu không nghe ra thì sẽ có 3 lý do:

 • Tốc độ nói của họ quá nhanh, bạn không theo kịp.

 • Bạn phát âm không đúng từ đó nên não bộ không nhận diện được từ đó

 • Bạn hoàn toàn không biết về từ đó

Chỉ ra được nguyên nhân, thì bạn sẽ có những cách khắc phục nó ví dụ như cố gắng quen dần với tốc độ nói của người bản ngữ, sửa lại phát âm của chính mình hoặc đơn giản là nạp thêm từ đó vào Vocabulary list!

3.4 Viết lại cho chuẩn

Nghe xong rồi, chỉnh sửa xong rồi, bạn hãy viết lại một lần nữa nhé. Trong quá trình viết lại, bạn cũng sẽ một lần nữa ghi nhớ từ vựng, nhìn nhận lại lỗi sai của mình.

3.5 Đọc lại bài nghe của mình

Bước cuối cùng, bạn đừng nên bỏ qua. Hãy đọc lại đoạn văn mà bạn nghe sao cho giống nhất với cách ngắt nghỉ câu, phát âm, nhấn nhá như người bản ngữ trong video/ audio đã đọc. Như vậy, bạn sẽ luyện được kỹ năng Speaking, cải thiện phát âm và nói một cách hay ho hơn rất nhiều trong giao tiếp hằng ngày.

4. Gợi ý những trang luyện nghe Dictation

4.1 Website: https://breakingnewsenglish.com/dictation.html

Một website với nhiều chủ đề phong phú, phù hợp với nhiều trình độ khác nhau và được cập nhất rất thường xuyên. Hầu hết các chủ đề đều là những tin tức nóng hổi, có liên quan đến đời sống của chúng ta.

4.2 Chanel Youtube: Daily Dictation

Mỗi một video là một đoạn nghe ngắn, giúp bạn luyện nghe từ cơ bản đến nâng cao. Series này hiện tại đã lên đến hơn 167 Video.

4.3 Website: https://www.voicetube.com (Có app trên điện thoại)

Voicetube chắc hẳn quá quen thuộc với những ai học tiếng Anh mà muốn nâng cao kỹ năng nghe. Hàng loạt các video trên Voicetube đều có kèm script, vô số chủ đề cho mọi trình độ, có ghi chú cụ thể người đọc là giọng Anh hay giọng Mỹ trên góc trái của video và có thể điều chỉnh tốc độ nói nữa. Quá tuyệt!

4.4 Website: https://www.ted.com/ (Có app trên điện thoại)

TED là nguồn luyện nghe quan trọng với những bài nói của các giáo sư, tiến sĩ, các chuyên gia, những người truyền cảm hứng trong rất nhiều lĩnh vực. Bạn có thể Dictation các bài nói của họ và bổ sung cho mình lượng kiến thức khổng lồ. Và dĩ nhiên TED cũng có sẵn Transcript nữa.